เส้นเวลาประวัติศาสตร์ของมนุษย์
ผมพยายามรวมรวบลำดับเวลาที่เกี่ยวข้องกับประวัติศาสตร์ของมนุษย์โดยคร่าวๆ ข้อมูลที่รวบรวมมานั้นอาจจะไม่ถูกต้องทั้งหมด แต่พอให้เห็นภาพคร่าวๆของลำดับเวลาได้ โดยจะยึดตามคริสต์ศักราช ถ้าเห็นว่าผิดอย่างไรก็แสดงความคิดเห็นในช่องคอมเมนต์ด้านล่างได้เลยนะครับ

BP หมายถึง ก่อนปัจจุบัน
BC หมายถึง ก่อนคริสต์ศักราช
ยุคก่อนประวัติศาสตร์
-
ยุคหินเก่าตอนต้น (Lower Paleolithic) 3.3 ล้านปี – 3 แสนปีก่อนปัจจุบัน
2.8-1.5 ล้านปี BP | สกุลโฮโม (Homo genus) ถือกำเนิด สายพันธุ์โฮโมฮาบิลิส (Homo Habilis) ในแอฟริกา |
2.6 ล้านปี BP | เครื่องมือหินกระเทาะโอลโดวาน (Oldowan) |
2.58 ล้านปี BP | โลกเข้าสู่ยุคควอเทอร์นารี (Quaternary period) : เริ่มสมัยไพลส์โตซีน (Pleistocene epoch) |
1.9 ล้านปี-70,000 BP | สายพันธุ์โฮโมอิเร็กตัส (Homo Erectus) ถือกำเนิด |
1.76 ล้านปี BP | ขวานหินมืออะชูเลียน (Acheulean) |
1.0-0.5 ล้านปี BP | โฮโมอิเร็กตัส (Homo erectus) ออกจากแอฟริกาสูู่ยุโรปและเอเชีย |
600,000 BP | ล่าสัตว์และเก็บของป่า |
500,000 BP | วัฒนธรรม Soanian ในอินเดีย ปากีสถาน เนปาล |
400,000 BP | รู้จักใช้ไฟ |
-
ยุคหินเก่าตอนกลาง (Middle paleolithic) 3 แสนปี – 3 หมื่นปีก่อน
300,000-200,000 BP | เครื่องมือหินแบบ Clactonian |
250,000-39,000 BP | สายพันธุ์โฮโมนีแอนเดอธัล (Homo Neanderthal) |
200,000-120,000 BP | สายพันธุ์โฮโมซาเปียนส์ซาเปียนส์ (Homo sapiens sapiens) หรือมนุษย์ยุคปัจจุบันถือกำเนิด |
145,000-30,000 BP | เครื่องมือหินแบบ Aterian |
130,000-70,000 BC | เครื่องมือหินแบบ Micoquien |
120,000-8000 BP | กะโหลกโฮมินิดในถ้ำ Skhul และถ้ำ Qafzeh ในประเทศอิสราเอล |
110,000 BP | เริ่มยุคน้้ำแข็ง (Last glacial period) |
80,000 BP | ฟันมนุษย์ในเขตเต๋าเซี่ยน (Dào Xiàn) ในจีน |
70,000–50,000 BP | มนุษย์ย้ายถิ่นออกจากแอฟริกาสู่เอเชีย (Early human migrations) |
70,000-50,000 BP | ยีนส์การพูด FOXP2 |
50,000? BP | กำเนิดภาษา |
-
ยุคหินเก่าตอนปลาย (Upper Paleolithic) 50,000-10,000 ปีก่อน
45,000-40,000 BP | มนุษย์เริ่มเข้ามาในยุโรป |
42,000 BP | ประดิษฐ์เครื่องนุ่งห่ม |
41,030-39,260 BP | ชุมชน Châtelperronian ในฝรั่งเศส |
40,000-35,000 BP | ภาพพ่นสีรูปมือในถ้ำบนเกาะสุลาเวสี อินโดนีเซีย |
32,000-30,000 BP | ภาพวาดรูปสัตว์ในถ้ำ Chauve ในฝรั่งเศส |
30,000 BC | วัฒนธรรม Emireh ในตะวันออกกลาง |
30,000-18,000 BC | วัฒนธรรม Antelian ในตะวันออกกลาง |
26,500 BP | ยุคน้ำแข็งถึงจุดสูงสุด (Last Glacial Maximum) |
25,000 BP | ยุคน้ำแข็งช่วงปลาย (Late Glacial Maximum) |
18,000-12,500 BC | วัฒนธรรม Kebarian ในตะวันออกกลาง |
16,500-12,000 BC | มนุษย์ข้ามไปยังทวีปอเมริกาเหนือ |
15,000-12,000 BC | รู้จักการเลี้ยงสุนัข |
14,000 BC | วัฒนธรรม Mushabian culture ในตะวันออกกลาง |
12,500-9500 BC | วัฒนธรรม Natufian culture ในตะวันออกกลาง |
10,000-9000 BC | เมืองเจอริโค (Jericho) ในอิสราเอลได้ถูกก่อตั้ง (อาจจะเป็นเมืองแรกของโลก) (Proto-city) |
12,000 BC | สิ้นสุดยุคน้ำแข็ง : โลกเข้าสู่สมัยโฮโลซีน (Holocene epoch) |
10,000 BC | เส้นทางสู่ทวีปอเมริกาได้ถูกตัดขาดจากระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้น |
-
ยุคหินใหม่ (Neolithic) 10,000-5000 ปีก่อนคริสตกาล
ยุคริเริ่มการเกษตรและการเลี้ยงสัตว์ ชุมชนเมือง
8500 BC | รู้จักการเลี้ยงแกะ |
7500-6500 BC | รู้จักการเลี้ยงหมู แพะ วัว และแมว |
7500-5700 BC | เมือง Çatalhöyük ในตุรกีถูกก่อตั้ง |
7090 BC | แหล่งโบราณคดี Jarmo |
7000 BC | เมืองเจอริโค (Jericho) ในอิสราเอล รุ่งเรืองสูงสุด |
7000 BC | เมือง Çatalhöyük ในตุรกีรุ่งเรืองสูงสุด |
6500-3800 BC | ยุค Ubaid period ในอิรัก |
6100 BC | วัฒนธรรม Halaf culture ในซีเรีย |
6000 BC | รู้จักการเลี้ยงไก่ |
” “ | วัฒนธรรม Hassuna culture ในอิรัก |
5700 BC | เมือง Çatalhöyük กลายเป็นเมืองร้าง |
5600 BC | รู้จักการปลูกถั่ว |
5500 BC | วัฒนธรรม Samarra culture ในอิรัก |
5000 BC | รู้จักการปลูกข้าวโพด |
5000-3000 BC | วัฒนธรรม Yangshao ใกล้แม่น้ำเหลือง ในจีน |
4420-3400 BC | แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง (ฺBan Chiang) อุดรธานี |
4000 BC | รู้จักการเลี้ยงควายและม้า |
4000 BC | อารยธรรมเมโสโปเตเมีย (Mesopotamia) |
4000 BC | ยุค Uruk period ในอิรัก |
3500 BC | รู้จักการเลี้ยงยามา (Llma) |
ยุคประวัติศาสตร์
เริ่มต้นเมื่อมีหลักฐานลายลักษณ์อักษร มนุษย์รู้จักการใช้ดีบุกผสมทองแดงเกิดเป็นสัมฤทธิ์ (ฺBronze) ชุมชนมนุษย์เกิดเป็นสังคมที่ซับซ้อน เกิดชุมชนเมือง เกิดการแบ่งชนชั้นทางสังคม ระบบการเขียน รวมเรียกว่าอารยธรรม (Civilization)
-
ยุคโบราณ (Ancient age) ยุคสัมฤทธิ์ (Bronze Age)
1750 BCประมวลกฎหมายฮัมมูราบี(Code of Hammurabi)
3400 BC | อักษรคูนิฟอร์ม (Cuniform) ถูกประดิษฐ์ |
3300-1300 BC | อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ (Indus Valley) ในอินเดีย |
3100 BC | อารยธรรมอียิปต์โบราณ (Ancient Egypt) |
3000-2600 BC | สโตนเฮจน์ (Stonehenge) ถูกก่อสร้างอังกฤษ |
3000 BC | เมืองทรอย (Troy) ในอนาโตเลีย (ตุรกี) |
2580 BC | มหาปีรามิดแห่งกีซา (Great Pyramid of Giza) เริ่มก่อสร้าง |
2560 BC | มหาปีรามิดแห่งกีซา (Great Pyramid of Giza) สร้างเสร็จ |
2334 BC | จักรวรรดิ์อัคเคเดียน (Akkadian Empire) กษัตริย์ Sargon |
2070 BC | ราชวงศ์เซี่ย (Xia) ในจีน |
2000 BC | วัฒนธรรม Kotosh ในเปรู |
1894 BC | เมืองบาบิโลน (Babylon) ถูกก่อตั้ง |
1810 BC | ฮัมมูราบี (Hammurabi) เกิด |
1766 BC | ราชวงศ์ซาง (Shang) ในจีน |
1750 BC | ประมวลกฎหมายฮัมมูราบี (Code of Hammurabi) |
1700 BC | หมู่บ้านใน Mesoamerica ในอเมริกาเหนือ |
1600 BC | ชาวไมซีเนียน (Mycenaean Greece) |
1500 BC | อารยธรรม Olmec ในเม็กซิโก |
1400-1301 BC | กษัตริย์อกาเมนอน (Agamemnon) แห่ง Mycenae (กรีซ) |
-
ยุคโลหะ (Iron Age) 1200 BC
1260 BC | สงครามโทรจัน (Trojan War) ในอนาโตเลีย (ตุรกี) อกาเมนอนชนะสงคราม |
1250 BC | ประตู Lion Gate ถูกสร้าง |
1200 BC | หลุมศพทรงกรมของกษัตริย์อะกาเมนอน (Agamemnon circle grave) ถูกสร้าง |
1200 BC – 1150 BC | การล่มสลายปลายยุคสัมฤทธิ์ (Late Bronze Age collapse) |
1100 BC | ยุคมืดของกรีก (Greek Dark Ages) เริ่มต้น |
1070 BC | อาณาจักรคุช (Kingdom of Kush) ในซูดาน |
1046 BC | ราชวงศ์โจว (Zhou Dynasty) ในจีน |
900 BC | เมืองสปาตา Spata ถูกก่อตั้ง (กรีซ) |
-
ยุคคลาสสิค (Classical antiquity) 850 ปีก่อนคริสต์กาล
850 BC | โฮเมอร์ (Homer) กำเนิด (อ้างโดย เฮรอดอทัส) |
808 BC | เมืองมาซีโดเนีย (Macedonia) ถูกก่อตั้ง |
800 BC | ยุคมืดของกรีก (Greek Dark Ages) สิ้นสุด |
776 BC | กีฬาโอลิมปิค (Olympic) ครั้งแรก |
753 BC | อาณาจักรโรม – กษัตริย์โรมุลัส (Romulus) |
624 BC | เธลีส (Thales) กำเนิด |
623 BC | สิทธัตถะ (Siddhārtha Gautama) กำเนิด ตามเถรวาทไทย |
570 BC | โพลีเครติส (Polycrates) เป็นทรราชย์แห่งซามอส (Samos) (กรีซ) |
569 BC | พีธาโกรัส (Pythagoras) กำเนิด ในซามอส (Samos) (กรีซ) |
563 BC | สิทธัตถะ (Siddhārtha Gautama) กำเนิด โดย Cousins 1996 |
??? | เล่าจื้อ (Laozi) กำเนิด และก่อตั้งลัทธิเต๋า |
551 BC | ขงจื้อ (Confucius) กำเนิด |
550 BC | จักรวรรดิ์เปอเซีย (Persian empire) – จักรวรรดิ์ Achaemenid |
” “ | ยูพาลีโนส (Eupalenos) สร้างอุโมงยูพาลีโนส (Eupalenos turnel) ในซามอส |
” “ | ดาไรอัสที่ 1 (Darius I) กำเนิด |
543 BC | สิทธัตถะ (Siddhārtha Gautama) เสียชีวิต ตามเถรวาทไทย |
540 BC | ลีโอไนดัสที่ 1 (Leonidas I) กำเนิด |
546 BC | เธลีส (Thales) เสียชีวิต |
524 BC | เธมิสโตคลิส (Themistocles) กำเนิด |
522 BC | ดาไรอัสที่ 1 (Darius I) ปกครองจักรวรรดิ์ Achaemenid |
” “ | โพลีเครติส (Polycrates) เสียชีวิต |
519 BC | เซอซิสที่ 1 (Xerxes I) กำเนิด |
518-508 BC | Gorgo ราชินีแห่งสปาตา (Sparta) กำเนิด |
495 BC | เพอริคลิส (Pericles) กำเนิด |
493 BC | เธมิสโตคลิส (Themistocles) ถูกเลือกเป็น archon แห่งเอเธนส์ (ผู้ปกครอง) |
492 BC | เปอเซียรุกรานกรีก (First Persian invasion of Greece) นำโดยกษัตริย์ ดาไรอัสที่ 1 |
490 BC | ศึกมาราธอน (Battle of Marathon) เอเธนส์ชนะ |
” “ | ลีโอไนดัสที่ 1 (Leonidas I) แต่งงานกับ Gorgo |
483 BC | สิทธัตถะ (Siddhārtha Gautama) เสียชีวิต โดย Cousins 1996 |
486 BC | ดาไรอัสที่ 1 (Darius I) เสียชีวิต |
486 BC | เซอซิสที่ 1 (Xerxes I) ปกครองจักรวรรดิ์ Achaemenid |
484 BC | เฮรอดอทัส (Herodotus) กำเนิด |
480 BC | เปอเซียรุกรานกรีกครั้งทีี่ 2 (Second Persian invasion of Greece) นำโดยเซอซิสที่ 1 |
” “ | ศึกเธอร์โมพลาย (Battle of Thermopylae) ศึก (Battle of Artemisium) และศึกซาลามิส (Battle of Salamis) |
” “ | ลีโอไนดัสที่ 1 เสียชีวิต ในศึกเธอร์โมพลาย (Battle of Thermopylae) |
479 BC | ขงจื้อ (Confucius) เสียชีวิต |
478 BC | Delian League ถูกก่อตั้ง เอเธนส์เป็นผู้นำ |
471 BC | เธมิสโตคลิส (Themistocles) ถูกขับไล่ออกจากนครรัฐเอเธนส์ (Athens) |
470 BC | โสเครติส (Socrates) กำเนิด |
470 BC | Aspasia กำเนิด |
465 BC | เซอซิสที่ 1 (Xerxes I) ถูกสังหารโดย Artabanus |
461 BC | เพอริคลิส (Pericles) เป็นผู้นำนครรัฐเอเธนส์ (Athens) |
459 BC | เธมิสโตคลิส (Themistocles) เสียชีวิต |
458 BC | Pleistarchus บุตรแห่งลีโอไนดัส เสียชีวิต |
447 BC | วิหารพาร์เธนอน (Parthenon) เริ่มก่อสร้าง |
432 BC | วิหารพาร์เธนอน (Parthenon) สร้างเสร็จ |
431 BC | สงคราม Peloponnesian War ระหว่างเอเธนส์และ Peloponnesian League นำโดยสปาตา |
429 BC | เพอริคลิส (Pericles) เสียชีวิต |
428 BC | เพลโต (Plato) กำเนิด |
425 BC | เฮรอดอทัส (Herodotus) เสียชีวิต |
400 BC | สิทธัตถะ (Siddhārtha Gautama) เสียชีวิต โดย สัมนาชาวพุทธปี 1998 |
” “ | Aspasia เสียชีวิต |
” “ | มนุษย์รู้จักการปลูกมันฝรั่ง |
384 BC | อริสโตเติล Aristotle กำเนิด |
382 BC | ฟิลิปที่ 2 (Philip II) กำเนิด |
399 BC | โสเครติส (Socrates) เสียชีวิต โดยการถูกพิพากษาให้ดื่มยาพิษ |
359 BC | ฟิลิปที่ 2 (Philip II) ปกครองอาณาจักร Macedon |
356 BC | อเล็กซานเดอร์ (Alexander) กำเนิด |
350 BC? | ยูคลิด (Euclid) กำเนิด |
338 BC | ศึึก Chaeronea ระหว่าง Macedon และกรีก |
336 BC | ฟิลิปที่ 2 (Philip II) เสียชีวิต โดยถูกลอบสังหาร |
336 BC | อเล็กซานเดอร์ (Alexander the Great) ปกครองอาณาจักร Macedon |
332 BC | อเล็กซานเดอร์ (Alexander the Great) เป็นฟาโรฮ์แห่งอียิปต์ |
330 BC | อเล็กซานเดอร์ (Alexander the Great) เป็นกษัตริย์แห่งเปอร์เซีย (Persia) |
322 BC | อริสโตเติล (Aristotle) เสียชีวิต |
323 BC | อเล็กซานเดอร์มหาราช (Alexander the Great) เสียชีวิต |
304 BC | อโศก (Ashoka) กำเนิด |
287 BC | อาร์คิมีดิส (Archimedes) กำเนิด ในSyracuse (อิตาลี) |
269 BC | อโศก (Ashoka) เป็นจักรพรรดิแห่งจักวรรดิโมริยะ (Maurya Empire) |
260 BC | จิ๋นซี (Qin Shi Huang) กำเนิด |
250 BC? | ยูคลิด (Euclid) เสียชีวิต |
232 BC | พระเจ้าอโศกมหาราช (Ashoka) เสียชีวิต |
221 BC | ราชวงศ์ฉิน (Qin dynasty) – จิ๋นซี |
212 BC | อาร์คิมีดิส (Archimedes) ถูกฆ่าโดยทหารโรมัน |
210 BC | จิ๋นซี (Qin Shi Huang) เสียชีวิต |
206 BC | ราชวงศ์ฮั่น (Han dynasty) |
106 BC | ซิเซโร (Cicero) กำเนิด |
100 BC | จูเลียสซีซาร์ (Julius Caesar) กำเนิด ในโรม |
69 BC | คลีโอพัตรา (Cleopatra) กำเนิด ในอเล็กซานเดรีย (อียิปต์) |
51 BC | คลีโอพัตรา (Cleopatra) ปกครองอียิปต์ |
48 BC | ไฟใหม้หอสมุดอเล็กซานเดรีย (Library of Alexandria) |
44 BC | จูเลียสซีซาร์ (Julius Caesar) ถูกลอบฆ่า |
43 BC | ซิเซโร (Cicero) ถูกลอบฆ่า |
30 BC | คลีโอพัตรา (Cleopatra) เสียชีวิต |
7-2 BC | เยซู (Jesus) กำเนิด |
เริ่มต้นคริสต์ศักราช
30-33 AD เยซู (Jesus) เสียชีวิต โดยการตรึงกางเขน
37 เนโร (Nero) กำเนิด
64 เนโร (Nero) เผากรุงโรม (Great Fire of Rome)
68 จักรพรรดิเนโร (Nero) เสียชีวิต
68 อาณาจักรฟูนาน (Kingdom of Funan) (เขมร ไทยภาคกลาง ตะวันตก พม่า เวียดนาม)
79 ภูเขาไฟวิสุเวียส (Mount Vesuvius) ในปอมเปอี ระเบิด ชาวเมืองตายในภูเขาเถ้าไฟ
100 ทอเลมี (Ptolemy) เกิด ในอียิปต์
170 ทอเลมี (Ptolemy) เสียชีวิต ในอเล็กซานเดรีย
193 อาณาจักรจามปา (Champa) (เวียดนาม)
220 ยุคสามก๊ก (Three Kingdoms) ในจีน
265 ราชวงศ์จิ้น (Jin dynasty) ในจีน
304 ยุคห้าชนเผ่าสิบหกแคว้น (Sixteen Kingdoms) ในจีน
330 จักรวรรดิ์ไบเแซนไทน์ (Byzantine Empire) – คอนสแตนตินที่ 1 (Constantine I)
420 ราชวงศ์ใต้และราชวงศ์เหนืือ (Southern and Northern Dynasties) ในจีน
-
ยุคกลาง (Middle Ages) ปี ค.ศ. 450
450 อาณาจักรละโว้ (Lavo Kingdom) (ลพบุรี ภาคกลาง ภาคตะวันตก)
457? อาณาจักรโคตรบูรณ (อีสานริมฝั่งโขง)
481 อาณาจักร Frankish Kingdom
500 แองโกล-แซกซอน อังกฤษ (Anglo-Saxon England)
550 อาณาจักรเจนละ (Chenla Kingdom) (ส่วนใหญ่ของกัมพูชา)
570 มุฮัมมัด (Muhammad) กำเนิด
581 ราชวงศ์สุย (Sui dynasty)
602 สวนจั้ง (Xuánzàng) หรือถังซัมจั๋ง กำเนิด
616 อาณาจักรตามพรลิงค์ (Tambralinga) (นครศรีธรรมราช ภาคใต้ มาเลย์)
618 ราชวงศ์ถัง (Táng dynasty)
638 หิรัญเงินยางเชียงราว (Ngoenyang) (เชียงราย)
632 มุฮัมมัด (Muhammad) เสียชีวิต
661 หริภุญชัย (Hariphunchai) (ลำพูน)
673 อาณาจักรทราวดี (Dvaravati) (ภาคกลาง ภาคเหนือ บางส่วนของอีสาน)
683 อาณาจักรศรีวิชัย (Srivijaya) (ภาตใต้ มาเลย์ สิงคโปร อินโด)
793 ชาวไวกิ้ง (Viking)
802 จักรวรรดิขแมร์ (Khmer Empire) (ขอม หรือ เขมร)
848 ราชวงศ์โจฬะ (Chola dynasty) (อินเดีย)
849 อาณาจักรพุกาม (Pagan Kingdom) พม่า
852? อาณาจักรมอญ (Mon city-state)
903 สงครามสามนคร (หริปุญชัย-ละโว้-ตามพรลิงค์)(ลำพูน-ลพบุรี-นครศรีธรรมราช)
927 ราชอาณาจักรอังกฤษ (Kingdom of England)
960 ราชวงศ์ซ่ง (Song dynasty)
962 จักรวรรดิ์โรมันศักดิ์สิทธิ (Holy Roman Empire)
987 ราชอาณาจักรฝรั่งเศส (Kingdom of France)
999 เปาเจิ่ง(Bao Zheng) หรือเปาบุ้นจิ้น กำเนิด
1094 แคว้นพะเยา (Phayao Kingdom)
1096 สงครามครูเสดครั้งแรก (First Crusade)
1162 เจงกีส ข่าน (Genghis Khan) กำเนิด
1215 กฎบัตรแมกนาคาตา (Magna Carta)
1215 กุบไล ข่าน (Kublai Khan) กำเนิด
1227 เจงกีส ข่าน (Genghis Khan) เสียชีวิต
1238 ขุนบางกลางหาว ก่อตั้งอาณาจักรสุโขทัย (Sukhothai Kingdom)
1239 รามคำแหง (Ram Khamhaeng) กำเนิดจาก พ่อขุนศรีอินทราทิตย์และนางเสือง
” ” มังราย (Mangrai) กำเนิดจาก ราวเม็งและนางเทพคำขยาย
1254 มาโคโปโล (Marco Polo) กำเนิด ที่อิตาลี
1271 ราชวงศ์หยวน (Yuan dynasty)
1278? พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ (Sri Indraditya) เสียชีวิต
1279? บานเมือง (Ban Mueang) ปกครองอาณาจักรสุโขไท
” ” พ่อขุนบานเมือง (Ban Mueang) เสียชีวิต
” ” รามคำแหง (Ram Khamhaeng) ปกครองอาณาจักรสุโขไท
1283 พ่อขุนรามคำแหง (Ram Khamhaeng) ประดิษฐ์ลายสือไทย
1285 สิ้นสุดสงครามครูเสด Aragonese Crusade
1292 พญามังรายก่อตั้งอาณาจักรล้านนา (Lan Na) (หลายจังหวัดทางภาคเหนือ)
1291-1297 พ่อขุนรามคำแหง (Ram Khamhaeng)ส่งบรรณาการไปจิ้มก้องกุบไลข่าน
1294 กุบไลข่าน (Kublai Khan) เสียชีวิต
1298 พ่อขุนรามคำแหง (Ram Khamhaeng) เสียชีวิต
-
ยุคสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาหรือเรเนซองซ์ (The Renaissance) ค.ศ. 1301
1314 อู่ทอง (Uthong) เกิด
1324 มาโคโปโล (Marco Polo) เสียชีวิต
1337 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) เริ่มต้น
1351 อู่ทอง (Uthong) ก่อตั้งอาณาจักรอยุธยา (Ayutthaya Kingdom)
1354 อาณาจักรล้านช้าง (Lan Xang) (ลาว)
1368 ราชวงศ์หมิง (Ming dynasty)
1396 พระเจ้าอู่ทอง (Uthong) เสียชีวิต
1394 อิคคิวซัง (Ikkyū Sōjun) เกิด จากจักรพรรดิโงโคะมะสึ (Go-Komatsu)
1399-1400 อิคคิวซัง (Ikkyū Sōjun) บวชเป็นสามเณรที่วัดอังโคะคุจิ (Ankoku-ji)
1431 รามเมศววร (Borommatrailokkanat) เกิด
1438 จักรวรรดิอินคา (Inca Empire)
1448 พระบรมไตรโลกนาถ (Borommatrailokkanat) ปกครองอาณาจักรอยุธยา
1451 คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) เกิด ในเจนัว (Genoa) (อิตาลี)
1452 ลีโอนาโด ดา วินชี (Leonardo da Vinci) เกิด ในฟลอเรนซ์ (Florence) (อิตาลี)
1453 สงครามร้อยปี (Hundred Years’ War) สิ้นสุด
1454 อเมริโก เวสปุซชี (Amerigo Vespucci) เกิด ในฟลอเรนซ์ (Florence) (อิตาลี)
1480 เฟอร์ดินานด์ แมกเจลลัน (Ferdinand Magellan) เกิดใน โปรตุเกต
1481 พระอิคคิว (Ankoku-ji) เสียชีวิต
1483 มาร์ติน ลูเธอร์ (Martin Luther) เกิด
1485 ราชวงศ์ตองอู (Taungoo Dynasty) (พม่า)
1488 พระบรมไตรโลกนาถ (Borommatrailokkanat) เสียชีวิต
1492 คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) เดินเรือถึงทวีปเมริกา
1503 ลีโอนาโด ดา วินชี (Leonardo da Vinci) วาดรูปโมนาลิซา (Mona Lisa)
1506 คริสโตเฟอร์ โคลัมบัส (Christopher Columbus) เสียชีวิต ในสเปน
1512 อเมริโก เวสปุซชี (Amerigo Vespucci) เสียชีวิต ในสเปน
1516 อาณาจักรปัตตานี (Pattani Kingdom)
1519 เฟอร์ดินานด์ แมกเจลลัน (Ferdinand Magellan) ออกเดินเรือรอบโลก
1521 เฟอร์ดินานด์ แมกเจลลัน (Ferdinand Magellan) ถูกฆ่าที่ฟิลิปินส์
1533 เอลิซาเบธที่ 1 (Elizabeth I) เกิด
1555 พระองค์ดำ (Naresuan) เกิด ที่พิษณุโลก อาณาจักรสุโขทัย
1558 เอลิซาเบธที่ 1 (Elizabeth I) เป็นราชินีแห่งอังกฤษและไอร์แลนด์
1564 กาลิเลโอ กาลิเลอี (Galileo Galilei) เกิด ในปิซา อิตาลี
1564 วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) เกิด ในอังกฤษ
1568-1569 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1
1571 โยฮันเนส เคปเลอร์ (Johannes Kepler) เกิด ในเยอรมณี
1590 พระนเรศร (Naresuan) ปกครองอาณาจักรอยุธยา
1603 เอลิซาเบธที่ 1 (Elizabeth I) เสียชีวิต
1603 สมัยเอโดะ (Edo period) ในญี่ปุ่น
1605 พระนเรศรมหาราช (Naresuan) เสียชีวิต
1616 วิลเลียม เชคสเปียร์ (William Shakespeare) เสียชีวิต ในอังกฤษ
1625 โจวานี กัซซีนี(Giovanni Domenico Cassini) เกิดในเจนัว (อิตาลี)
1629 นารายณ์ (Narai) เกิด
1630 โยฮันเนส เคปเลอร์ (Johannes Kepler) เสียชีวิต ในเยอรมณี
1632 จอห์น ล็อค (John Locke) เกิด ในอังกฤษ
1642 กาลิเลโอ กาลิเลอี (Galileo Galilei) เสียชีวิต ในอิตาลี
” ” ไอแซก นิวตัน (Issact Newton) เกิด ในอังกฤษ
1642-1651 สงครามกลางเมืองอังกฤษ (English Civil War)
1644 ราชวงศ์ชิง (Qing dynasty)
1647 คอนสแตนติน ฟอลคอน (Constantine Phaulkon) เกิดในเซฟาโลเนีย(Cephalonia) กรีก
1656 นารายณ์ (Narai) ปกครองอาณาจักรอยุธยา
1664 มารีอา กูโยมาร์ เด ปิญญา (Maria Guyomar de Pinha) เกิด ในอยุธยา
” ” โธมัส นิวโคมเมน (Thomas Newcomen) เกิด
1675 คอนสแตนติน ฟอลคอน (Constantine Phaulkon) มาถึงอยุธยา ต่อมาได้เป็นสมุหเสนา นามยศ “ออกญาวิไชเยนทร์”
1682 คอนสแตนติน ฟอลคอน แต่งงานกับ มารีอา กูโยมาร์ เด ปิญญา
1686 ไอแซก นิวตัน (Issact Newton) ตีพิมพ์ Principia Mathematica
1688 คอนสแตนติน ฟอลคอน ถูกประหาร ที่ทะเลชุบศร ลพบุรี
” ” สมเด็จพระรายญ์มหาราช (Narai) เสียชีวิต
??? มารีอา กูโยมาร์ เด ปิญญา เชื่อว่าได้ประดิษฐ์ขนมไทยหลายชนิด เช่น ฝอยทอง ทองหยิบ นามยศ “ท้าวทองกลีบม้า”
1704 จอห์น ล็อก (John Locke) เสียชีวิต ในอังกฤษ
” ” จอห์น เคย์ (John Kay) เกิด ในอังกฤษ
1707 ราชอาณาจักรบริเตนใหญ่ (Kingdom of Great Britain)
” ” พระราชบัญญัติสหภาพ (Acts of Union 1707)
1707 อาณาจักรล้านช้างเวียงจันทร์ (Kingdom of Vientiane) (ลาว)
” ” อาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง (Kingdom of Luang Phrabang) ลาว
1711 เดวิด ฮูม (David Hume) เกิด ในสก็อตแลนด์
1712 ฌ็อง-ฌัก รูโซ (Jean-Jacques Rousseau) เกิด ในสวิซเซอร์แลนด์
” ” โจวานี กัซซีนี(Giovanni Domenico Cassini) เสียชีวิต ในฝรั่งเศส
” ” เครื่องจักรไอนน้ำแบบนิวโคเมน (Newcomen atmospheric engine) ถูกประดิษฐ์
1713 อาณาจักรล้านช้างจำปาศักดิ์ (Kingdom of Champasak) (ลาว)
1723 อดัม สมิธ (Adam Smith) เกิด ในอังกฤษ
1727 เซอร์ไอแซก นิวตัน (Issact Newton) เสียชีวิต ในอังกฤษ
1728 มารีอา กูโยมาร์ เด ปิญญา (Maria Guyomar de Pinha) เสียชีวิต
1729 โธมัส นิวโคมเมน (Thomas Newcomen) เสียชีวิต
1733 จอห์น เคย์ ได้รับสิทธิบัตรการคิดค้นกี่กระตุก (Flying shuttle)
1734 สิน (Taksin) เกิด ในอธุยธา
1736 เจมส์ วัตต์ (James Watt) เกิด ในสก็อตแลนด์
1737 ทองด้วง (Rama I) เกิด ในอยุธยา
1738 วิลเลียม เฮอร์เชล(William Herschel) เกิดจักรวรรดิ์โรมันศักดิ์
1752 ราชวงศ์อลองพญา (Konbaung Dynasty) (พม่า)
1756 โวล์ฟกัง โมซาร์ท (Wolfgang Mozart) เกิด ในออสเตรีย
1758 มักซีมีเลียง รอแบ็สปีแยร์ (Maximilien Robespierre) เกิด ในฝรั่งเศส
-
ยุคปฏิิวัติอุตสาหกรรม (Industrial revolution) ค.ศ. 1760
เกิดหลังจากพัฒนาเครื่องจักรไอน้ำและเหล็กกล้า ภายหลังส่งผลให้เกิดการล่าอาณานิคม
1765 เริ่มสงครามระหว่างราชวงศ์อลองพญา(Konbaung Dynasty)และอาณาจักรอยุธยา
1766 โธมัส โรเบิร์ต มัลทัส (Thomas Robert Multus) เกิด ในอังกฤษ
1766 จอห์น ดาลตัน (Johh Dalton) เกิด ในอังกฤษ
1767 เซย์ (Jean-Baptiste Say) เกิด
” ” การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 – สิ้นสุดอาณาจักรอยุธยา
” ” ฉิม (Rama II) เกิด ที่สมุทรสงคราม
1768 พระเจ้าตากสิน (Taksin) ก่อตั้งอาณาจักรธนบุรี (Thonburi Kingdom)
1769 นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte) เกิดในฝรั่งเศส
1776 เดวิด ฮูม (David Hume) เสียชีวิต
” ” เจมส์ วัตต์ (James Watt) พัฒนาเครื่องงจักรไอน้ำชิ้นแรก
” ” อเมริกาประกาศอิสระภาพ (Declaration of Independence)
” ” อดัม สมิธ (Adam Smith) ตีพิมพ์ The Wealth of Nations ถือเป็นตำเศรษฐศาสตร์ชิ้นแรก
1772 เดวิด ริคาร์โด (David Ricardo) เกิด ในอังกฤษ
1778 ฌ็อง-ฌัก รูโซ (Jean-Jacques Rousseau) เสียชีวิต ในฝรั่งเศส
1779 จอห์น เคย์ (John Kay) เสียชีวิต ในฝรั่งเศส
1781 วิลเลียม เฮอร์เชล(William Herschel) ค้นพบดาวยูเรนัส
1782 นั่งเกล้า (Rama III) เกิด
” ” พระเจ้าตากสิน (Taksin) ถูกประหาร
” ” รัชกาลที่ 1 (Rama I) ก่อตั้งอาณาจักรรัตนโกสินทร์ (Rattanakosin Kingdom)
1789-1799 การปฏิวัติฝรั่งเศส (French Revolution)
1790 อดัม สมิธ (Adam Smith) เสียชีวิตในอังกฤษ
1794 มักซีมีเลียง รอแบ็สปีแยร์ (Maximilien Robespierre) ถูกประหารชีวิต
1791 โวล์ฟกัง โมซาร์ท (Wolfgang Mozart) เสียชีวิต
1798 โธมัส โรเบิร์ต มัลทัส (Thomas Robert Multus) ตีพิมพ์ Principle of Population
1801 ราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์ (United Kingdom of Great Britain and Ireland)
1801 คูโน (Antoine Augustin Counot) เกิด ใน ฝรั่งเศษ
1802 นครเชียงใหม่ (Kingdom of Chiang Mai)
1804 จักรวรรดิ์ฝรั่งเศสที่ 1 (First French Empire)
1804 มงกุฏ (Mongkut) เกิด ที่บางกอกใหญ่ พระราชวังเดิม
1806 จอห์น สจ๊อต มิล(John Stuart Mill) เกิด
1809 ชาลส์ ดาร์วิน เกิด(Charles Darwin) เกิด ในอังกฤษ
1809 รัชกาลที่ 1 (Rama I) เสียชีวิต ด้วยโรคชรา
” ” รัชกาลที่ 2 (Rama II) ปกครองอาณาจักรรัตนโกสินทร์
1817 Karl Drais ชาวเยอรมัน ประดิษฐ์จักรยาน
1818 คาร์ล มาร์ค(Karl Marx) เกิด
1819 เจมส์ วัตต์ (James Watt) เสียชีวิต
1821 นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte) เสียชีวิต
1822 เกรเกอร์ เมนเดล (Gregor Mendel) เกิด
” ” วิลเลียม เฮอร์เชล(William Herschel) เสียชีวิต
1823 เดวิด ริคาร์โด (David Ricardo) เสียชีวิต
1824 รัชกาลที่ 2 (Rama II) เสียชีวิตด้วยโรคพิษไข้
” ” รัชกาลที่ 3 (Rama III) ปกครองอาณาจักรรัตนโกสินทร์
1826 สนธิสัญญาเบอร์นี รัตนโกสินทร์-จักรวรรดิบริติช
1831 ชาลส์ ดาร์วิน เกิด(Charles Darwin) ออกเดินทางสู่ อเมริกาใต้ ออสเตรเลีย
1832 กบฏเดือนมิถุนายน (June Rebellion) ในฝรั่งเศส
1834 โธมัส โรเบิร์ต มัลทัส (Thomas Robert Multus) เสียชีวิต
” ” วอลรัส (Léon Walras) เกิด ในฝรั่งเศส
1836 ซากาโมโตะ เรียวมะ(Sakamoto Ryōma) เกิด
1837 เจ พี มอร์แกน (J. P. Morgan) เกิด ในอเมริกา
1839 จอร์น ดี รอกกีเฟลเลอร์ (John D. Rockefeller) เกิดในอเมริกา
1839 สงครามฝิ่น (Opium Wars) เริ่มต้น
1842 อัลเฟรด มาร์เชล (Alfred Marshall) เกิด
1844 จอห์น ดาลตัน (Johh Dalton) เสียชีวิต ในอังกฤษ
1847 โธมัส เอดิสัน (Thomas Edison) เกิด
1848 วิลเฟรโด พาเรโต (Vilfredo Pareto) เกิด
1851 รัชกาลที่ 3 (Rama III) เสียชีวิต
” ” รัชกาลที่ 4 (Mongkut, Rama IV) ปกครองครองอาณาจักรสยาม
1853 แวน โก๊ะ (Van Gogh) เกิด
1855 สนธิสัญญาบาวริ่ง (Bowring Treaty) ระหว่างสยามและจักรวรรดิบริติช
1856 เจ เจ ธอมสัน (J. J. Thomson) เกิด
1858 แมกซ์ พลังค์ (Max Planck) เกิด
1860 สงครามฝิ่น (Opium Wars) สิ้นสุด
1861 สงครามกลางเมืองในอเมริกา (American Civil War) เริ่มต้น
1863 อับราฮัม ลินคอล์น(Abraham Lincoln) ประกาศเลิกทาส (Emancipation Proclamation)
1864 แมกซ์ เวเบอร์ (Max Webber) เกิด
1865 สงครามกลางเมืองในอเมริกา (American Civil War) สิ้นสุด
1867 เออร์วิง ฟิชเชอร์ (Irving Fisher) เกิด
” ” ซากาโมโตะ เรียวมะ(Sakamoto Ryōma) ถูกลอบฆ่า
1868 รัชกาลที่ 4 (Mongkut, Rama IV) เสียชีวิตจากไข้ หลังจากชมสุริยุปราคาที่ตำบลหว้ากอ จ.ประจวบฯ
” ” รัชการที่ 5 (Chulalongkorn, Rama V) ปกครองอาณาจักรสยาม
” ” สมััยเมจิ (Meiji period) ในญี่ปุ่น
1871 เออร์เนส รัซเธอร์ฟอร์ด (Ernest Rutherford) เกิด
1877 คูโน (Antoine Augustin Counot) เสียชีวิต ในฝรั่งเศส
1879 อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ (Albert Einstein) เกิด
1881 ปิกัสโซ (Picasso) เกิด
1882 ชาลส์ ดาร์วิน เกิด(Charles Darwin) เสียชีวิต
1883 จอร์น เมนาร์ด เคนส์(John Maynard Keynes) เกิด
1885 นีลส์ บอฮร์ (Niels Bohr) เกิด
1887 เออร์วิน ชโดดิงเจอร์ (Erwin Schrodinger) เกิด
1889 อดอล์ฟ ฮิตเลอร์(Adolf Hitler) เกิด
1891 เจมส์ แชดวิค(James Chadwick) เกิด
1892 พอล ดักลาล (Pual H. Douglas) เกิด
1901 ไซมอน คุซเนส(Simon Kuznets) เกิด
1901 ไฮเซนเบิร์ก (Werner Heisenberg) เกิด
1903 พี่น้องตะกูลไรท์ (Wright brothers) ชาวอเมริกัน ทำการบินสำเร็จ
1904 จอห์ส ฮิกส์ (John Hicks) เกิด
1905 พระราชบัญญัติเลิกทาส ร.ศ. 124
1906 (Wassily Leontief) เกิด
1907 แบงก์สยามกัมมาจล (Siam Commercial Bank)(ไทยพาณิชย์) ก่อตั้ง
1910 โรนัล โคส(Ronald Coase) เกิด
” ” รัชการที่ 5 (Chulalongkorn, Rama V) เสียชีวิต
” ” รัชการที่ 6 (Vajiravudh, Rama VI) ปกครองอาณาจักรสยาม
1911 การปฏิวัติซินไฮ่ (Xinhai Revolution) ในจีน
1912 มิลตัล ฟรีดแมน (Milton Friedman) เกิด
1912 สาธารณรัฐจีน (Republic of China)
-
สงครามโลกครั้งที่ 1 (World War I) เริ่มต้น ค.ศ. 1914
1915 พอล แซมมวนสัน (Paul Samuelson) เกิด
1916 เฮอร์เบิร์ต ไซมอน(Herbert A. Simon) เกิด
1917 รัชการที่ 6 ประกาศสงครามกับเยอรมนีและออสเตรีย-ฮังการี
-
สงครามโลกครั้งที่ 1 (World War I) สิ้นสุด ค.ศ.1918
1921 เครือเจริญโภคภัณฑ์ (CP) เริ่มก่อตั้งธุรกิจ
1921 เคเนธ แอร์โร (Kenneth Arrow) เกิด
1922 สหราชอาณาจักร (United Kingdom)
1924 โรเบิร์ต โซโล (Robert M. Solow) เกิด
1925 รัชการที่ 6 (Vajiravudh, Rama VI) เสียชีวิต
” ” รัชการที่ 7 (Prajadhipok, Rama VII) ปกครองอาณาจักรสยาม
1927 เวอร์นอน สมิธ(Vernon L. Smith) เกิด
1927 รัชกาลที่ 9 (Bhumibol Adulyadej) พระราชสมภพ ที่อเมริกา
1928 อเล็กซานเดอร์ เฟลมมิง(Alexander Fleming) ค้นพบเพนิซิลลิน(Penicillin)
1929 เศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ (The great depression)
1929 ปีเตอร์ ฮิกส์ (Peter Higgs) เกิด
1932 การเปลี่ยนแปลงการปกครองในสยาม (Siamese revolution)
1932 โรเบิิร์ต มันเดล(Robert Mundell) เกิด
1732 จอร์จ วอชิงตัน (Geirge Washington) เกิด
1933 อมรรตยะ เสน (Amartya Sen) เกิด
1935 รัชการที่ 8 (Ananda Mahidol, Rama VIII) ขึ้นครองราชย์
1937 โรเบิร์ต ลูคัส จูเนียร์ (Robert Lucas, Jr.) เกิด
1939 เปลี่ยนชื่อประเทศจาก สยาม เป็น ไทย
-
สงครามโลกครั้งที่ 2 (World War II) เริ่มต้น ค.ศ. 1939
1941 ญี่ปุ่นยกพลขึ้นบกที่ประจวบคีรีขันธ์ – ไทยลงนามเป็นพันธมิตรญี่ปุ่น
1942 โครงการแมนฮัตตัน (Manhattan Project) พัฒนาระเบิดนิวเคลียร์
1942 สตีเฟน ฮอร์คิง(Stephen Hawking) เกิด
1943 โธมัส ซาร์เจนท์(Thomas J. Sargent) เกิด
1945 อเมริกาทิ้งระเบิดนิวเคลียร์ใส่ฮิโรชิมาและนางาซากิ
-
สงครามโลกครั้งที่ 2 (World War II) สิ้นสุด ค.ศ 1945
1945 สหประชาาติ (United Nations: UN) ก่อตั้ง
1946 กรณีสวรรคตของรัชกาลที่ 8
” ” รัชกาลที่ 9 (Bhumibol Adulyadej) ขึ้นครองราชย์
-
สงครามเย็น (Cold War) เริ่มต้น ค.ศ. 1947
1947 อาณาจักรลาว (Kingdom of Laos)
1947 มิชิโอะ คาคุ (Michio Kaku) เกิด
” ” แมลงวันทอง สัตว์ตัวแรกขึ้นสู่อวกาศ โดยจรวด V-2 ของอเมริกา
1949 ลิงวอก ขึ้นสู่อวกาศ โดยจรวด V-2 ของอเมริกา เสียชีวิตเนื่องจากร่มไม่กาง
1950 สงครามเกาหลี (Korean War) เริ่มต้น
1951 Tsygan และ Dezik สุนัขคู่แรกขึ้นสู่อวกาศ โดยรัสเซีย ทั้งสองรอด
1953 พอล กรุกแมน (Paul Krugman) เกิด
” ” สงครามเกาหลี (Korean War) สิ้นสุด
1955 สงครามเวียดนาม (Veitnam War) เริ่มต้น
1955 บิล เกต (ฺBill gate) เกิด
1956 Bette Nesmith Graham ประดิษฐ์ ลิขวิด(Correction fluid) และผลิตออกขาย
1957 โซเวียตปล่อยขีปณาวุธข้ามทวีป(ICMB)ครั้งแรก (R-7)
” ” ดาวเทียม Sputnik 1 ของรัซเซียขึ้นสู่วงโคจรสำเร็จครั้งแรก – ยุคสำรวจอวกาศ
” ” จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ ทำรัฐหาร จอมพล ป.
” ” ไลก้า (Laika) สุนัขรัซเซีย ขึ้นสู่อวกาศและวงโครจสำเร็จ เสียชีวิตในหน้าที่
1958 เกรกอรี่ แมนคิว(N. Gregory Mankiw) เกิด
1959 Luna 2 ยานลำแรกที่พุ่งชนดวงจันทร์
1960 Chaika และ Lisichka สุนัขคู่แรกทีี่รอดจากการขึ้นสู่อวกาศและวงโคจร
1961 ยูริ กาการิน (Yuri Gagarin) ชาวรัซเซีย มนุษย์คนแรกขึ้นสู่อวกาศ
1961 บารัค โอบามา (ฺBarack Obama) เกิด
1963 Valentina Tereshkova ผู้หญิงคนแรกขึ้นสู่อวกาศ ชาวรัซเซีย
1964 Voskhod 1 ยานรัสเซีย ขนคนมากกว่า 1 คนขึ้นสู่อวกาศครั้งแรก
1965 Alexey Leonov ชาวรัสเซีย ออกนอกยานอวกาศ(Space walk)ครั้งแรก
1966 Luna 9 ยานลำแรกที่ลงจดบนดวงจันทร์ลำเร็จ
1967 Vladimir Komarov มนุษย์คนแรกที่เสียชีวิตหลังจากขึ้นสู่อวกาศ ร่มไม่กาง
1968 มนุษย์เข้าสู่วงโครจรของดวงจันทร์ครั้งแรก (Apollo 8)
1969 มนุษย์เหยียบดวงจันทร์ครั้งแรก (Apollo 11)
1972 มนุษย์สำรวจดวงจันทร์ครั้งที่หกและเป็นครั้งสุดท้าย (Apollo 17)
1973 ลาร์รี่ เพจ (Larry Page) เกิด
” ” เซอร์กีย์ บริน(Sergey Brin) เกิด
” ” เหตุการณ์ 14 ตุลา (Thai popular uprising)
1975 สงครามเวียดนาม (Veitnam War) สิ้นสุด
” ” เหตุการณ์ 9 ตุลา (Thammasat University massacre)
1979 เบอร์ทิล โอห์ลิน(Bertil Ohlin) เสียชีวิต
” ” สงครามสั่งสอน จีนโจมตีเวียดนาม จบสงครามใน 16 วัน
1986 สถานีอวกาศ Mir ของรัสเซีย สถาณนีอวกาศแห่งแรก
1986 กระสวยอวกาศ Challenger ระเบิดหลังปล่อยจรวด ลูกเรือทั้ง 7 คนเสียชีวิต
1990 สงครามอ่าวเปอร์เซีย (Gulp War) เริ่มต้น
1991 สงครามอ่าวเปอร์เซีย (Gulp War) สิ้นสุด
1991 สหภาพโซเวียต (Soviet Union) ล่มสลาย
-
สงครามเย็น (Cold War) สิ้นสุด 1991